Normalean honelakoak ikusten ditudanean ez ditut guztiz sinisten, baina zer arraio, asko pentsatu eta gero iparraldeko lagunak laguntzeko egin dezakedan gauzarik agerikoena da: APIRIL HONETAN JAN NIEMANDen DENDAren ETEKIN GUZTIAK TOHOKUKO LURRIKARA ETA TSUNAMIAREN BIKTIMA ETA FUKUSHIMAKO ERREFUXIATUENTZAT.

他のアーチストそうする時にあまり好きじゃありませんけど、多くの思想を与えた後、これは私が北の私の隣人のためにできることは明らかなものです: 4月のJAN NIEMANDストアからすべての利益は、東北の地震と津波の犠牲者と福島難民に施します。  

I usually roll my eyes when others do this, but what the heck, after giving it many a thought, this is the obvious thing I can do for my neighbours in the north: ALL PROFITS FROM THE JAN NIEMAND STORE IN APRIL GO TO THE TOHOKU EARTHQUAKE AND TSUNAMI VICTIMS AND THE FUKUSHIMA REFUGEES.  

Normalerweise ich verdrehe die Augen, wenn andere dies tun, aber was soll's, nach viele Gedanken, das ist  was ich für meine Nachbarn im Norden offensichtlich tun kann: ALLE GEWINNE AUS DEM JAN NIEMAND STORE IM APRIL WERDEN AN DER TOHOKU ERDBEBEN UND TSUNAMI OPFER UND DIE FUKUSHIMA FLÜCHTLINGE GEHEN.

Normalment no em refio quan veig coses d'aquestes, però què dimonis, després de donar-li moltes voltes, faré el que és obvi que puc fer pels meus veïns del nord: TOTS ELS BENEFICIS DE LA BOTIGA DE JAN NIEMAND AQUEST ABRIL SÓN PER A LES VÍCTIMES DEL TERRATRÈMOL I TSUNAMI DE TOHOKU I ELS REFUGIATS I REFUGIADES DE FUKUSHIMA.

No me suelo fíar cuando otros hacen esto, pero qué diablos, después de darle muchas vueltas es obvio que esto es lo que puedo hacer por mis vecinos en el norte: TODOS LOS BENEFICIOS DE LA TIENDA DE JAN NIEMAND EN ABRIL SERÁN PARA LAS VÍCTIMAS DEL TERREMOTO Y TSUNAMI DE TOHOKU Y LOS REFUGIADOS Y REFUGIADAS DE FUKUSHIMA.

Je n'ai pas confiance quand les autres le font, mais après beaucoup réfléchir, il est évident ce que je peux faire pour mes voisins du nord: TOUS LES AVANTAGES DE LA BOUTIQUE DE JAN NIEMAND EN AVRIL SERONT POUR LES VICTIMES DU TREMBLEMENT DE TERRE ET LE TSUNAMI DE TOHOKU ET LES RÉFUGIÉS DE FUKUSHIMA.

Non confío cando outros fan isto, mais despois de pensar moito, é evidente que esto é o que podo facer para os meus vecinhos do norte: TODOS OS BENEFICIOS DA TENDA DE JAN NIEMAND EN ABRIL SON PARA AS VÍTIMAS DO TERREMOTO E O TSUNAMI DE TOHOKU E OS REFUXIADOS E REFUXIADAS DE FUKUSHIMA.

ezerosoa, ez larria

Tokiora itzultzekoa nintzen egunean, Tokiotik heltzen zitzaizkidan mezuei jarraituz, Osakan bi litroko ur botila eskuratu nuen, iturriko ura erradioaktiboa zelakoan. Ez nuen azkenean nirekin eraman, pisuagatik bai, baina beste mezu batzuek ziotena sinistu nahiean, Tokion urik bazegoela pentsatu nahi nuelako. Eta bazegoen, nahiz eta pertsoneko hiru botileko limitea ezarri:

Tokion ur mineralik ez dagoela esaten duten albisteak, beraz, gezur hutsak. Edari eta janari eskasia dago? Lehenik eta behin "eskasia" hitza definitu beharko genuke. Zenbait apal produktuz gainezka ez eta hutsuneak erakustea "eskasia" bada, bai, eskasia badago. Baina betiko esne merkea edo gustokoa ezin aurkitu edo aurkitzeko zenbait dendetatik pasatu beharra, ez da "eskasia", ezerosoa baizik. Oparotasunera ohituak gara, baina oparotasuna ez da egiazkoa. Sendain ondo dakite orain: lehen mundu delako horren eta Japoniaren oparotasuna ahula da naturaren aurrean. Eskasia subjektiboa nahi bada, beraz, Zimbabweko Victoria Fallseko lagunei Tokioko dendetakoa "eskasia"tik oso urrun dagoela irudituko balitzaie ere. Saltzen diguten egoera larritik are urrunago. Tokioz ari naiz, ez Fukushimaz, ezta Tohoku eskualdeaz ere.

Hala ere gaur bederatzi dendetan egon naiz eta ezin izan dut ur botila handirik aurkitu. Ur botila txikiak badira, baina ur botila handirik ez. Egunetik egunera ezberdina da egoera, eta ez diot garrantzia kendu nahi, are gutxiago plutonioaz hitzegiten ari garen honetan. Baina mesedez, utziezue miloika tokioar erradiakzioz, egarriz, gosez hil nahi izateari eta Tokiotik iparralderago bizi duten egoeraz kezka zaitezte.

normaltasun ez normala

Oraindik ez da aste bat pasatu eta hain hurrun dago ezen ametsa dirudien. Etxetik atera gintuen lurrikarak, baita birritan atera ere, baina laino artean ikusten dugu orain, inoiz gertatu ez balitz bezala. Gertatu zen ordea, eta baita haren ondoko tsunamia ere. Lurrikarak onik utzi gaituen gu, familia, lagunak... galdetzen duten mezuak ordenagailuan, sakeleko telefonoan, etengabeak dira, baita lurrikararen ondoko 6. egun honetan ere, zeinean Fukushimako zentralaren egoerak protagonismoa guztiz kendu dien. Lurrikara eta tsunamia gertatu ez balira bezala gaude, arrisku nuklearra da orain nonnahiko. 

Yukok 39. pisuan igogailuaren barruan hiru ordu bota zituen bakarrik. Hiru ordu, Yukorena ez bait da, ezta gutxiago ere, Shinjukuko haizeorratz bakarra, eta guztietan, segurtasuna dela eta, lurrikara izan eta berehala, konpontzaileak heldu bitartean, igogailuak automatikoki gelditu ziren. Asko pentsatzeko ematen dio baita lurrikarekin ohituta dagoen emakume bati ere, 39. pisuan zintzilik, bakarrik, lurrikara baten ostean eta ez nolanahikoa gainera, historian handiena, igogailu baten barruan hiru orduz egoteak. Telefonoa ez badabil, gainera, are okerrago. Baina zorionez Yukok interneta du sakelekoan eta momentu horretan milaka pertsona bezala, sare sozialen bidez gertatu eta gertatzen ari zenaz jabetzeaz aparte, maite ditugun hoiekin kontaktuan egon eta nolabaiteko lasaitua hartu ahal izan genuen. Igogailuan preso ez baina etxean, kalean edo lantokian harrapatu gintuenoi ere pentsatzeko asko eman zigun lurrikara gogor horrek eta atzetik etorri eta oraindik bukatu ez diren ikara txikiago eta ez horren txikiagoek. Ezereza sentitzen zara, oso txiki. Eta hauskor, oso hauskor. 

Trenak ere geditu ziren, eta Yuko igogailuan bezala lanean, erosketetan, ikasten ari zen miloika pertsona ez aurrera ez atzera gelditu ginen arratsaldeko hirurak laurdengutxitan. Askok lantokietan, irakaskuntza zentroetan, babesleku ofizial eta inprobisatuetan egingo zuten lo. Beste askok, Rena, Ritsuko eta Atsuko kasu, ia berrogei miloi biztanle dituen megalopolis honetan, batzuetan puntarik punta, norberaren ohean lo egin ahal izateko kilometroak eta orduak ibili behar izan zuten. Kaleak jendez eta autoz gainezka ikusi ziren, eta busa hartzeko, zebilen garraio publiko bakarra, ilara amaigabeak, tokioarrek erabiltzen duten tren sare erraldoia, martxan jarri ezean. Gau berean hainbat linea berriz ere lanean jarri zituzten, lur azpiko metroarenak lehenik, lur gaineko gutxi batzuk geroago. Oraindik ere ez dabilen linearik badago.

Jende andana kaleetan, beraz, baina oihurik ez, ageriko urduritasunik ez, negarrik ez, naturaren alde suntsitzaileenarekin milurtekoak bizi izanak ematen duen duintasun aurpegiak soilik. Eta isiltasuna, isiltasun estua pentsa liteke, baina ez, ohiko isiltasuna, semaforoari itxoiten, kalea zeharkatzen, etxera oinez abiatzen.

Bizitzen jarraitzen, Naoe legez, zeina gertatutakoa gertatu ere lanera nola iritsi behar duenaz aztoraturik dabilen. Japoniarra da Naoe, bizitzen tokatu zaiona onartzen du, ez gaijin-ak (atzerritarrak) bezala, zeinak histeriko, batzuk besteak baino gehiago, gabiltzan. Yukok berdin, ez du alde egingo, “herri arriskutsuan bizi” dela onartzen duelako. Herri arriskutsua esaten du, natura arriskutsua dela esan nahi du, baina Japonian, gauez atea ixten ez dugun herrian, biak elkartuta doaz, herria eta naturaren indarra bereizezinak dira.

Lurrikara gertatu eta hurrengo egunean Europara alde egin zuen Ninak beldurraren beldur. Gertatu eta bi egunetara, Arnaudek eta Robertok. Hiru egunetara Marionak, Johanek, Patriziak... Txernobil berri baten beldur ziren eta agian arrazoi handiz, jada ez dakit zer pentsatu. Ihesaldian, ordea, lehenak txoriak izan ziren, eta atzean eurek utzitako lasaitasun kezkagarriak darrai. Tokion inoiz egon denak jakingo du zertaz ari naizen, beste hirietako usoen lekua hartzen bait dute bele zaratatsuek hemen. Beleak ez entzutea, ez ikustea, aztoratzailea bihurtu da oso. 

“Ez da ezer” esan baina guztiz sinesten ez duen Tokion normaltasun ez normala ari du. Euskal Herritik, Europa osotik familiek Japoniatik alde egin dezagun presioa egiten digute, baita hainbat komunikabidek, Tokion gertatzen ari dena baina guk ikusten ez duguna kontatzen. 

Gaur Osakarako autobusa hartuko dut, egunetan nik ere “ez da ezer” esan badut ere. Dendetan ogirik, esnerik, ramen-ik (instanteko fideoak) ez, baina “ez da ezer”. Erradiakzioak hartutako eremua handituz doa, baina “ez da ezer”. Ying, Tomoko, Shirko, Kazuya eta bostok alde egitea erabaki dugu, Japoniatik ez momentuz, Tokiotik. Atzean Lien Chu, Emmanuel eta Christian aireportuan euren hegalaldiei itxoiten utziko ditugu. Baita “ez da ezer” jarraitzen duen hainbat lagun ere, tartean Paulo, Javi eta Rico. Chiekok zerbait gertatu ezgero aitarenera, Hiroshimara alde egingo duela dio, lasaitzeko. “Zerbait” hori zer eta noiz gertatuko den edo gertatuko ote den ez dakit, baina gertatzen bada ez da Tokiotik irtetea erraza izango. 

“Gertatzen dena gertatuta ere ez naiz hemendik mugituko, hau da nire lekua” pentsatzen duen japoniar asko dago. Gu, badazpada ere, egun batzuetarako alde egitea erabaki dugu haize oso bortitz batek Tokio astintzen duen egun berean. Ezin jakin etxea mugitzen duena haizea edo darraiten ikarak diren, akaso biak. Abiatu baino lehen gela itzultzen naizenerako txukundu dut, izan ere azken egunetan lurrikarek utzitako kaosari aurre egin nahi barik ibili naiz. Nire buruari laster itzuliko naizena esaten diot, baina prestatutako fardel pisutsuak bestela dio. Bihotz bihotzez oker genbiltzala entzun nahiko genuke hemendik ahalik eta gutxienera. Atzean utzi ditugunen txantxak jasateko irrikitan gaude. Sakea geure kontu.

Berrian agertutako bertsioa
 

地震の後

sega

夢読め機

あいません

beauty mask